1η ημέρα: ΑΘΗΝΑ – ΑΚΚΡΑ
Συγκέντρωση στο αεροδρόμιο και αναχώρηση για την Άκκρα, πρωτεύουσα της Γκάνας, που βρίσκεται στην όμορφη χρυσή ακτή της Δυτικής Αφρικής. Άφιξη στην Άκκρα και μεταφορά στο ξενοδοχείο μας, όπου θα απολαύσουμε το βραδινό μας γεύμα και θα κάνουμε μια πρώτη γνωριμία με τη γοητευτική αυτή χώρα.
2η ημέρα: ΑΚΚΡΑ – ΚΕΪΠ ΚΟΟΥΣΤ – ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΚΑΚΟΥΜ – STINGLESS BEE PROJECT – ΕΛΜΙΝΑ
Μετά το πρωινό μας αναχωρούμε για την Ελμίνα. Πρώτος μας σταθμός το Κέιπ Κόουστ όπου θα επισκεφθούμε το τοπικό κάστρο, ένα από τα πολλά της περιοχής και μνημείο της UNESCO. Έχει κατασκευαστεί το 1650 σαν εμπορευματικός σταθμός, στη συνέχεια επεκτάθηκε και άλλαξε πολλές φορές χέρια ανάμεσα σε Πορτογάλους, Σουηδούς και Ολλανδούς για να καταλήξει στους Βρετανούς, οι οποίοι το έκαναν έδρα της αποικιακής τους διοίκησης μέχρι αυτή να μεταφερθεί στην Άκκρα το 1877.
Η τρομερή ιστορία του κάστρου προκαλεί ανατριχίλα στον επισκέπτη μέχρι και σήμερα, ειδικά κατά τη διάρκεια της συγκινητικής ξενάγησης στα μπουντρούμια του, όπου κάποτε στοιβάζονταν ανθρώπινες ζωές – εμπόρευμα προς πώληση. H περιβόητη «πόρτα χωρίς επιστροφή» είναι το πιο συγκλονιστικό και αποκρουστικό σημείο του κάστρου. Το ολόλευκο κάστρο στεγάζει επίσης το ιστορικό μουσείο της Δυτικής Αφρικής, που ιδρύθηκε από το Smithsonian Institute σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Γκάνα το 1994.
Μετά το μεσημεριανό μας γεύμα ξεκινάμε για το Εθνικό Πάρκο Κακούμ, που εκτείνεται σε περισσότερα από 360 τετραγωνικά χιλιόμετρα και διαθέτει ποικίλη και πυκνή τροπική βλάστηση καθώς και πάνω από 600 είδη πεταλούδας και 300 είδη πουλιών. Εκτός από τους σπάνιους και ακριβοθώρητους ελέφαντες της ζούγκλας και τους πιθήκους Κολόμπους, το πιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικά του πάρκου, που το καθιστά πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών, είναι το γεγονός ότι διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους θόλους τροπικού δάσους της Αφρικής, τον οποίο και θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε διασχίζοντας τις γέφυρες που αιωρούνται σε ύψος 30 μέτρων πάνω από το έδαφος.
Σε μικρή απόσταση από το Κακούμ, στα όρια του δάσους, βρίσκουμε το International Stingless Bee Project. Έχουν εντοπιστεί περίπου εννιά είδη μελισσών χωρίς κεντρί στην Γκάνα και η σημασία τους για το οικολογικό μας σύστημα είναι πρωταρχικής σημασίας. Η περιήγησή μας στο κέντρο μας διδάσκει τη σημασία των μελισσών σε τοπικό επίπεδο, τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες, ενώ μπορούμε να δούμε τις κυψέλες τους, να δοκιμάσουμε και να αγοράσουμε ποιοτικό μέλι χωρίς κεντρί.
Μετά από μια υπέροχη μέρα μεταφερόμαστε στο ξενοδοχείο μας για διανυκτέρευση.
3η ημέρα: ΕΛΜΙΝΑ (ΞΕΝΑΓΗΣΗ) – ΑΚΚΡΑ – ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΓΙΑ ΣΑΟ ΤΟΜΕ
Σε μικρή απόσταση από το ξενοδοχείο μας βρίσκεται το κέντρο της Ελμίνα, όπου θα επισκεφτούμε την τοπική αγορά ψαρέματος. Σχεδόν όλα τα αλιευτικά σκάφη που χρησιμοποιούνται σε αυτή την πολυσύχναστη αλιευτική κοινότητα είναι παραδοσιακά ξύλινα σκάφη. Ο σχεδιασμός τους δεν έχει αλλάξει εδώ και αιώνες, ούτε τα εργαλεία και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους. Θα απολαύσουμε επίσης τα πολύχρωμα αυτά αλιευτικά σκάφη καθώς φέρνουν τα καθημερινά τους αλιεύματα στο λιμάνι και θα εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία να ανακατευτούμε με τους ντόπιους, απολαμβάνοντας την ατμόσφαιρα μιας κοινότητας αλιέων της Δυτικής Αφρικής.
Κατά τη διάρκεια της διαμονής μας στην Ελμίνα, θα επισκεφθούμε το κάστρο του Αγίου Γεωργίου, το παλαιότερο σωζόμενο αποικιακό κτήριο στην υποσαχάρια Αφρική, που χρονολογείται από το 1482. Αυτό το κάστρο είναι γεμάτο ιστορία και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην περιοχή κατά τη διάρκεια της μεγάλης ανόδου του ευρωπαϊκού εμπορίου. Έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO.
Αφήνουμε πίσω μας την Ελμίνα και ταξιδεύουμε για την Άκκρα από όπου θα μεταφερθούμε αεροπορικώς στο Σάο Τομέ. Μεταφορά στο ξενοδοχείο μας και διανυκτέρευση.
4η ημέρα: ΣΑΟ ΤΟΜΕ: ΞΕΝΑΓΗΣΗ
Η μέρα μας ξεκινάει με ένα απολαυστικό πρωινό. Η σημερινή μας περιήγηση θα μας φέρει σε επαφή με την ιστορία της πορτογαλικής αποικιοκρατίας στο Σάο Τομέ και Πρινσίπε, καθώς και με τους πολιτισμούς του κακάο και του καφέ.
Η επίσκεψή μας ξεκινά από το Εθνικό Μουσείο, το παλιό Φρούριο του São Sebastião, κάνοντας ένα ταξίδι στην ιστορία της χώρας. Θα επισκεφτούμε την μπουτίκ σοκολάτας του Diego Vaz, όπου θα απολαύσουμε μια μοναδική εμπειρία σοκολάτας.
Θα επισκεφτούμε επίσης τον Καθεδρικό Ναό Nossa Senhora de Graça, τη σημαντικότερη καθολική εκκλησία της πρωτεύουσας, η οποία είναι και η παλαιότερη στην υποσαχάρια Αφρική.
Η περιπέτειά μας συνεχίζεται στην Πλατεία Ανεξαρτησίας, καθώς απολαμβάνουμε μια περιήγηση με τα πόδια σε αυτή την υπέροχη πόλη. Αναμφίβολα θα μας εντυπωσιάσουν τα πολλά αποικιοκρατικά κτίρια και η τοπική αγορά.
Η επίσκεψή μας τελειώνει στο Παντούφο, ένα τοπικό ψαροχώρι, όπου θα δούμε από κοντά τις συνήθειες των ντόπιων.
Επιστροφή στο ξενοδοχείο μας, δείπνο και διανυκτέρευση.
5η ημέρα: ΣΑΟ ΤΟΜΕ: ΤΡΙΝΤΑΝΤΕ – ΜΠΑΤΕΠΑ – ΦΥΤΕΙΑ MONTE CAFE
Η πρώτη μας στάση για σήμερα είναι στην πόλη Τριντάντε, τη δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη της χώρας, όπου υπάρχουν ισχυρά απομεινάρια της πορτογαλικής αποικιοκρατίας. Θα περάσουμε από το χωριό Μπατεπά, για να μάθουμε τα πάντα για το καλύτερο κρασί από φοίνικες στη χώρα. Συνεχίζουμε για το Roça Monte Café, τον μεγαλύτερο παραγωγό καφέ στη χώρα. Εδώ θα μάθουμε τα πάντα για την ιστορία του καφέ στο Σάο Τομέ, από το φυτό μέχρι το φλιτζάνι. Δεν είναι μόνο η ποιότητά του που θα μας μείνει αλησμόνητη αλλά και το άρωμα και η γεύση του. Το ταξίδι μας συνεχίζεται με την επίσκεψή μας στον καταρράκτη São Nicolau, τον πιο επισκέψιμο στη χώρα. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας εδώ θα επισκεφθούμε επίσης μια μικρή φυτεία με το ίδιο όνομα, προτού επιστρέψουμε στο ξενοδοχείο μας το βράδυ για χαλάρωση και διανυκτέρευση.
6η ημέρα: ΣΑΟ ΤΟΜΕ: ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΟ LAGOA AMELIA
Μετά το πρωινό μας ξεκινάμε για το κέντρο του Σάο Τομέ, που θα μας οδηγήσει στο Bom Sucesso. Για όσους αγαπούν την πεζοπορία, αυτή η ξενάγηση είναι ακαταμάχητη, όχι μόνο γιατί κατά τη διάρκεια της βόλτας ανεβαίνουμε πάνω από τα 1460 μέτρα υψόμετρο και προσφέρει εξαιρετική θέα, αλλά και γιατί θα έχουμε την ευκαιρία να εξερευνήσουμε ένα παρθένο κυριολεκτικά δάσος γεμάτο ενδημικά δέντρα, πουλιά και φυτά, εκ των οποίων πολλά είναι φαρμακευτικά.
Στη μέση του δάσους βρίσκουμε τον κρατήρα της Lagoa Amélia, που πιστεύουμε ότι είναι η προέλευση του σχηματισμού του νησιού του Σάο Τομέ. Εδώ έχουμε το προνόμιο να γνωρίσουμε τη γιγάντια μπιγκόνια, καθώς και πολλά είδη ορχιδέας.
Μετά από ένα υπέροχο γεύμα, νωρίς το απόγευμα, επισκεπτόμαστε τους Βοτανικούς Κήπους Bom Sucesso, που θα μας εντυπωσιάσουν με την πλούσια χλωρίδα τους.
Επιστροφή στο ξενοδοχείο για χαλάρωση και διανυκτέρευση.
7η ημέρα: ΣΑΟ ΤΟΜΕ – ΝΟΤΙΕΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ – PICO CÃO GRANDE – ΤΡΟΠΙΚΑ ΜΑΓΚΡΟΒΙΑ
Νωρίς το πρωί κατευθυνόμαστε προς τις νότιες παραλίες, δύο ώρες απόσταση, οδικώς, σε μια διαδρομή μέσα σε πανέμορφα τοπία. Σήμερα θα επισκεφθούμε την εμβληματική εικόνα του Σάο Τομέ, το Pico Cão Grande που σχηματίζεται από ηφαιστειακά πετρώματα που εκτείνονται σε πάνω από 663 μέτρα και μοιάζουν με ένα γιγάντιο δάχτυλο που δείχνει τον ουρανό, ενώ περιβάλλεται από έναν όμορφο δασικό βιότοπο.
Ακολουθεί πλωτή εκδρομή στα τροπικά μαγκρόβια, ένα ιδιαίτερο οικοσύστημα. Θα απολαύσουμε την πανέμορφη φύση, τα όμορφα πουλιά, τις πεταλούδες, τις μαϊμούδες και την ηρεμία του τοπίου.
Δεδομένου ότι βρισκόμαστε εδώ δεν πρέπει να παραλείψουμε μια βουτιά στα πανέμορφα νερά του νησιού. Διαμονή στην περιοχή.
8η ημέρα: ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΣΑΟ ΤΟΜΕ – ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΓΙΑ ΓΚΑΝΑ – ΑΚΚΡΑ
Μετά από ένα χαλαρωτικό πρωινό ετοιμάζουμε τις βαλίτσες μας και ξεκινάμε για την πρωτεύουσα Σάο Τομέ. Κατά την άφιξη και εάν το επιτρέπει ο χρόνος, ίσως απολαύσουμε μια τελευταία βόλτα στην πόλη. Μετά το γεύμα μας μεταφερόμαστε στο αεροδρόμιο και αναχωρούμε για την πανέμορφη Γκάνα και συγκεκριμένα για την πρωτεύουσα Άκκρα, όπου και θα διαμείνουμε.
9η ημέρα: ΑΚΚΡΑ (ΞΕΝΑΓΗΣΗ) – ΤΖΕΪΜΣ ΤΑΟΥΝ – ΦΟΡΤ ΤΖΕΪΜΣ
Μετά από ένα πλούσιο πρωινό, αναχωρούμε για μια περιήγηση στα αξιοθέατα της πολύβουης και πολύχρωμης πρωτεύουσας της Γκάνας, Άκκρα. Μια πόλη 130 ετών που μπορεί να μην διεκδικεί τον τίτλο της ομορφότερης αφρικανικής πόλης αλλά διαθέτει ένα πλούσιο μείγμα αποικιακής και σύγχρονης αρχιτεκτονικής και κατοίκους φιλικούς, ευγενικούς και υπερήφανους για την πόλη τους και τη ζωή τους εκεί.
Κατά την πρωινή μας ξενάγηση θα δούμε μεταξύ άλλων το Εθνικό Μουσείο, που παρουσιάζει μία έξοχη περιγραφή του πολιτισμού της Δυτικής Αφρικής, όχι μόνο της Γκάνας αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
Συνεχίζουμε στην πόλη Τζέιμς, με τα ιστορικά κτίρια, και τον ύψους 30 μέτρων φάρο που έχτισαν οι Βρετανοί το 1871, αλλά και τις πολύχρωμες βάρκες που ξεχωρίζουν στην χρυσή ακτή. Ακολουθεί το Φορτ Τζέιμς που χτίστηκε από τους Βρετανούς ως εμπορικός σταθμός το 1673, πριν ενωθεί με το ολλανδικό Fort Crêvecœur και το δανικό Fort Christiansborg. Το Φορτ Τζέιμς έδωσε το όνομά του στη γειτονιά Jamestown στην Άκκρα. Αυτές οι περιοχές μας δίνουν μια τέλεια ενδεικτική εικόνα της παλιάς Άκκρα, διακρίνοντας τη βρετανική Άκκρα από την ολλανδική. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα βραζιλιάνικα πέτρινα σπίτια, που χτίστηκαν από ελεύθερους σκλάβους Αφρικανούς που κατοικούν στη Βραζιλία, επέστρεψαν στην Αφρική μετά την κατάργηση του δουλεμπορίου και οι απόγονοί τους έχουν πλέον ενσωματωθεί με τους ντόπιους της πόλης.
Μετά το μεσημεριανό μας θα δούμε την αχανή πλατεία της Ανεξαρτησίας, με την αψίδα με το μαύρο αστέρι (εθνικό σύμβολο της χώρας) και το Kwame Nkrumah Memorial Park, αφιερωμένο στον Κβάμε Νκρούμα, τον πρώτο ηγέτη της ανεξάρτητης Γκάνα. Το γαλήνιο αυτό πάρκο φιλοξενεί το μαυσωλείο του και είναι διακοσμημένο με δεκάδες μπρούτζινα αγάλματα και σιντριβάνια ανάμεσα στα οποία κυκλοφορούν πολύχρωμα παγώνια.
Δίπλα στο πάρκο βρίσκεται το National Cultural Center με την μεγάλη υπαίθρια αγορά όπου θα… θέσουμε σε εφαρμογή την ικανότητά μας στα παζάρια. Εδώ θα βρούμε κάθε λογής εμπορεύματα, ενώ επίμονοι και θορυβώδεις πωλητές προσφέρουν χειροτεχνήματα και άλλα καλούδια από ολόκληρη την Γκάνα και τη Δυτική Αφρική.
Τέλος θα κατευθυνθούμε προς το “Fantasy Coffins” του Teshie Nungua, ο οποίος όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο δημιουργεί περίτεχνα φέρετρα που δεν μοιάζουν σε τίποτα με αυτά που ξέρουμε. Οι τελετές κηδείας και ταφής στην Γκάνα είναι πολύ επίσημες περιπτώσεις, αλλά μετά την ταφή ακολουθεί μια γιορτή. Οι κάτοικοι της Γκάνας πιστεύουν ότι εκείνοι που φεύγουν μετακομίζουν σε έναν άλλο κόσμο, έτσι τα φέρετρα που κατασκευάζονται εδώ μπορεί να αντιπροσωπεύουν το επάγγελμα του νεκρού ή απλά να απεικονίζουν κάτι που ήταν σημαντικό γι’ αυτούς. Υπάρχουν όλα τα σχέδια φέρετρων στα οποία θα μπορούσε κανείς να φανταστεί από αυτοκίνητα, κόκκους κακάο, πακέτα τσιγάρων και αεροπλάνα μέχρι κροκόδειλους, παπούτσια, μπουκάλια μπύρας και βάρκες!
Μετά από μια γεμάτη μέρα επιστρέφουμε στο κατάλυμά μας για το βραδινό μας γεύμα και για να χαλαρώσουμε.
10η ημέρα: ΑΚΚΡΑ – ΚΟΥΜΑΣΙ (ΞΕΝΑΓΗΣΗ)
Μετά το πρωινό μας θα κατευθυνθούμε προς την πόλη Κουμάσι. Με την άφιξή μας ξεκινάμε ξενάγηση, κατά την οποία θα επισκεφθούμε το παλάτι των βασιλιάδων μέχρι το 1974 και σημερινό μουσείο Manhyia, όπου θα μάθουμε τα πάντα για τους Ασάντι και το άλλοτε ισχυρό βασίλειό τους. Οι Ασάντι ή αλλιώς «Πρώσοι της Δυτικής Αφρικής» ήταν κάποτε ο φόβος και ο τρόμος της περιοχής. Περιφρόνησαν τους αποίκους, ανέπτυξαν μεγάλη στρατιωτική δύναμη και υπέταξαν τις γειτονικές φυλές. Ο βασιλιάς της φυλής είναι ο απόλυτος άρχοντας και ακόμα μέχρι σήμερα χαίρει του σεβασμού όλων των φυλών και έχει επιρροή στην πολιτική κατάσταση της χώρας, αν και η φυλή του δεν βρίσκεται πια στο απόγειο της ακμής της. Θα επισκεφτούμε επίσης το Εθνικό Πολιτιστικό Κέντρο της Γκάνα, το οποίο στεγάζει μια πλούσια συλλογή ευρημάτων και αντικειμένων που κατασκεύαζαν οι εργάτες του μπρούτζου, οι αγγειοπλάστες και οι τεχνίτες μπατίκ της περιοχής.
Σειρά έχει η ανοιχτή αγορά του Κουμάσι, η Κεζέτια, η οποία είναι η μεγαλύτερη της Δυτικής Αφρικής, ένας αληθινός λαβύρινθος από αναρίθμητους πάγκους με
ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Θα δούμε επίσης το μνημείο του Ξίφους Οκόμφο Ανόκιε, ένα ιστορικό μνημείο με ολόκληρη ιστορία πίσω του: όπως και το θρυλικό Εξκάλιμπερ, το ξίφος αυτό βρίσκεται «σφηνωμένο» μέσα σε ένα βράχο εδώ και τετρακόσια χρόνια, χωρίς κανείς ποτέ να έχει καταφέρει να το αποσπάσει. Λίγο πριν επιστρέψουμε στο ξενοδοχείο μας για δείπνο και ξεκούραση, θα κάνουμε μια τελευταία στάση στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας, το σημαντικότερο της περιοχής.
Μεταφορά στο κατάλυμά μας και διανυκτέρευση.
11η ημέρα: ΚΟΥΜΑΣΙ – ΑΡΧΑΙΑ ΧΩΡΙΑ – ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΣΠΙΤΙ ΑΣΑΝΤΙ – ΣΑΚΟΜΠΑΝ ΚΡΟΝΦΡΟΜ
Μετά από ένα πλούσιο πρωινό, η μέρα μας ξεκινάει με επίσκεψη στα παραδοσιακά κτίρια των Ασάντι που αναγνωρίζονται πλέον ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Υπάρχουν δέκα ενεργά ιερά μέσα στα κτίρια, που είναι κατασκευασμένα από μπαμπού, ξυλεία, λάσπη και αχυρένιες στέγες. Οι τοίχοι είναι σχεδιασμένοι με μοτίβα που έχουν παραδοσιακές συμβολικές έννοιες και συνδέονται με αρχαία σύμβολα.
Συνεχίζουμε το ταξίδι μας στην ιστορία των Ασάντι επισκεπτόμενοι τα παραδοσιακά χωριά Adanwomasie και Ntonso. Η πρώτη μας στάση είναι το Adanwomasie, η γενέτειρα του πλούσιου πολύχρωμου υφάσματος Κέντε της Γκάνας. Η Adanwomasi παράγει μερικά από τα καλύτερα υφάσματα, αφού πολλά σχέδια υφαίνονται εδώ και μερικά τα συναντάμε κατ’ αποκλειστικότητα.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας, μαθαίνουμε την ιστορία πίσω από τα πολλά σχέδια και βλέπουμε έμπειρους υφαντές έξω από τα σπίτια τους να χρησιμοποιούν παραδοσιακούς αργαλειούς, που δεν έχουν αλλάξει αιώνες τώρα. Ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον είχε ένα σχέδιο που πήρε το όνομά του, «Κλίντον Κέντε», καθώς οι κάτοικοι εντυπωσιάστηκαν τόσο με τον σεβασμό που έδειξε στο έθνος τους κατά την επίσκεψή του στην Γκάνα, όταν ήταν στην εξουσία, που του αφιέρωσαν ένα.
Συνεχίζουμε για το χωριό Ντούνσο από όπου προέρχονται τα υφάσματα και τα σύμβολα αντίνκρα. Αυτά τα παραδοσιακά σύμβολα είναι σκαλισμένα από κοχύλια καλαμπάσας. Η ιστορία του συγκεκριμένου υφάσματος χάνεται στον χρόνο. Ακόμη και σήμερα οι περισσότεροι Ασάντι το φορούν σε κηδείες, φεστιβάλ και άλλες σημαντικές περιστάσεις.
Μετά το γεύμα επισκεπτόμαστε το χωριό Σοκομπάν Κόφρον, όπου η παραδοσιακή χύτευση ορείχαλκου ήταν η κύρια πηγή εισοδήματος για την κοινότητα για δεκαετίες. Μια μεγάλη ποικιλία αντικειμένων που κυμαίνονται από χάντρες και κοσμήματα μέχρι παραδοσιακά αγάλματα κατασκευάζονται εδώ. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αυτών των υπέροχων ορειχάλκινων έργων δεν έχουν αλλάξει και κατά τη διάρκεια της παραμονής μας εδώ θα παρακολουθήσουμε επίδειξη της εξειδικευμένης διαδικασίας. Αφού επισκεφτούμε κάποια από τα καταστήματα, επιστρέφουμε στο κατάλυμά μας.
12η ημέρα: ΚΟΥΜΑΣΙ – ΑΚΚΡΑ – ΠΤΗΣΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
Πρωινό και αφήνουμε πίσω μας το Κουμάσι για να μεταφερθούμε στην Άκκρα. Μετάβαση στο αεροδρόμιο για την πτήση επιστροφής μας. Άφιξη στην Αθήνα την επόμενη ημέρα τις πρώτες πρωινές ώρες.